Genleşme Tankı Ne İşe Yarar?
Genleşme tankları, suyun termal genleşmesini yöneterek çeşitli sıhhi tesisat ve HVAC sistemlerinde önemli bir rol oynar. Su ısıtıldığında genleşir ve bu da sistem içindeki basıncın artmasına neden olabilir. Genleşme tankları bu basınç oluşumunu hafifletmeye yardımcı olarak borulara, armatürlere ve diğer bileşenlere zarar gelmesini önler.
Genleşme tankının temel işlevi, sistemdeki suyun ısındığında genleşerek basıncı arttığında bu artan basıncı emmek ve sistemdeki basıncı dengelemektir. Bu sayede sistemde oluşabilecek hasarlar önlenir ve sistemin verimliliği artar.
Özellikle kapalı devre su sistemlerinde, örneğin ısıtma sistemlerinde veya hidrofor sistemlerinde, genleşme tankları yaygın olarak kullanılır. Bu sistemlerde su ısındığında genleşir ve basıncı artar. Genleşme tankı, bu artan basıncı absorbe ederek sistemdeki basıncı sabit tutar.
Genleşme tankı, sistemdeki suyun hacmindeki ani değişikliklere hızla tepki verebilir. Bu, ani basınç artışlarını dengeleyerek sistemdeki diğer bileşenlerin zarar görmesini önler. Ayrıca, genleşme tankı, sistemde oluşabilecek su darbelerini ve titreşimleri absorbe ederek sistemin daha sessiz ve düzenli çalışmasını sağlar.
Genleşme Tankları Nasıl Çalışır?
Genleşme tankları basit ama etkili bir prensiple çalışır. İki bölmeye bölünmüş kapalı bir kaptan oluşurlar: biri su içeren, diğeri hava veya gazla dolu. Su ısınıp genleştikçe genleşme tankına girerek diğer bölmedeki havayı veya gazı sıkıştırır. Bu sıkıştırma aşırı basıncı emerek sistemin sabit bir basınç seviyesini korumasına olanak tanır.
Genleşme tankları, sıvıların ısındığında genleşmesi ve basıncın artması durumunda basınç değişimlerini dengelemek için kullanılır. Özellikle sıcak su sistemlerinde, suyun ısınması sonucu genleşmesiyle oluşan basınç artışı genleşme tankı tarafından emilir ve böylece sistemdeki basınç dengelenir.
Genleşme tankları, kapalı sistemlerde sıklıkla kullanılır. Bu sistemlerde, suyun ısınması veya soğuması sonucu meydana gelen termal genleşme nedeniyle basınç değişimleri oluşabilir. Genleşme tankı, bu basınç değişimlerini dengeleyerek sistemdeki basıncı sabit tutar.
Genleşme Tankı Çeşitleri
Genleşme tankları, her biri belirli uygulamalara ve sistemlere uygun çeşitli tip ve konfigürasyonlarda mevcuttur. Yaygın tipler arasında diyafram genleşme tankları, mesane genleşme tankları ve düz çelik genleşme tankları bulunur. Verimliliği ve dayanıklılığı nedeniyle modern sistemlerde diyaframlı ve mesaneli tanklar daha yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kapatmalı genleşme tankları, içerisinde sıvıyı ve basıncı tutan tamamen kapalı bir yapıya sahiptir. Bu tanklar, genellikle kapalı sıcak su sistemlerinde kullanılır ve sistemdeki termal genleşmeyi dengelemek için tasarlanmıştır. Kapatmalı genleşme tankları, yüksek basınç dayanımı ve dayanıklılığıyla bilinir.
Membranlı genleşme tankları, içerisinde sıvıyı barındıran bir bölme ile hava veya inert bir gazı barındıran bir bölme olmak üzere iki bölmeden oluşur. Bu tanklarda, sıvının genleşmesi sonucu oluşan basınç değişimi, iç tankın basıncını arttırarak dışarıya doğru bir basınç oluşturur. Bu sayede sistemdeki basınç dengelenir.
Tesisat Sistemlerinde Genleşme Tanklarının Önemi
Genleşme tankları sıhhi tesisat sistemlerinde, özellikle konut ve ticari binalarda bulunanlar gibi kapalı devre sistemlerde vazgeçilmez bileşenlerdir. Genleşme tankları olmadığında, termal genleşmenin neden olduğu basınç artışı boruların patlamasına, tesisatların sızdırmasına ve su ısıtıcıları ile diğer ekipmanlarda hasara yol açabilir.
Genleşme tanklarının iç yapısı, bir iç tank ve bir dış tanktan oluşur. İç tank, sıvının depolandığı bölümdür, dış tank ise iç tankın etrafındaki hava veya inert bir gazın depolandığı bölümdür. Sistemdeki sıvının ısınması veya soğuması sonucu oluşan basınç artışı, genleşme tankındaki hava veya gazın sıkışmasına veya genleşmesine neden olur. Bu sayede basınç değişimleri dengelenir.
Genleşme Tanklarının Montajı ve Bakımı
Genleşme tanklarının optimum performansını ve uzun ömürlülüğünü sağlamak için doğru kurulum ve düzenli bakım şarttır. Su basması gibi sorunları önlemek için kurulumun doğru yapılması gerekirken, hava basıncını kontrol etmek ve sızıntıları incelemek gibi periyodik bakım görevleri de herhangi bir sorunu erkenden tespit edip çözmek için gereklidir. Bu son bölümde genleşme tanklarının kurulumu ve bakımı için pratik ipuçları ve yönergeler sunarak kullanıcıların sistemlerinden en iyi şekilde yararlanmasına yardımcı olacağız.